“วันพยาบาลสากล” บุคคลสาธารณประโยชน์เพื่อมวลมนุษยชาติ

27 มิ.ย. 24

พยาบาล ถือเป็นอาชีพหนึ่งที่มีความสำคัญต่อมนุษยชาติมากที่สุดอาชีพหนึ่งของโลก เพราะต้องคอยดูแลผู้เจ็บไข้ได้ป่วยโดยไม่เกี่ยงชนชั้นและอาชีพ อีกทั้งยังเป็นผู้ที่ให้ความดูแลเราอย่างใกล้ชิด เรียกได้ว่าใช้เวลาอยู่กับเรามากกว่าหมอเสียอีก จึงเรียกได้ว่า… อาชีพพยาบาลเป็นอาชีพปิดทองหลังพระที่แท้จริง! เนื่องใน วันพยาบาลสากล ที่กำลังจะมาถึงนี้ Ged Good Life จึงขอถือโอกาสนี้นำเสนอความเป็นมาพยาบาลให้มากขึ้นกันดีกว่า

วันพยาบาลสากล (International Nurses Day)

นอกจากวันพยาบาลแห่งชาติ ที่ตรงกับวันที่ 21 ตุลาคมของทุกปีแล้ว สภาพยาบาลระหว่างประเทศ ซึ่งเป็นองค์กรวิชาชีพพยาบาลระดับโลก ได้กำหนดให้วันที่ 12 พฤษภาคมของทุกปี เป็นวันพยาบาลสากล นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2514

ที่ต้องเป็นวันที่ 12 พฤษภาคม ก็เพราะวันนี้ เป็นวันเกิดของ ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ผู้ให้กำเนิดวิชาชีพการพยาบาลแผนปัจจุบัน และเป็นผู้มีอุดมการณ์ ตั้งใจบำเพ็ญสาธารณประโยชน์เพื่อมวลมนุษย์อย่างแท้จริง จนได้รับการยกย่อง และเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก

วันพยาบาลสากลจึงถูกกำหนดขึ้นเพื่อรำลึกถึงคุณความดีของ ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ที่สร้างประโยชน์ให้แก่มวลมนุษย์อย่างมากมาย รวมทั้งเพื่อยกย่อง ให้เกียรติ และยึดถือเอาเป็นแบบอย่าง นอกจากนี้ ยังมีจุดมุ่งหมายให้พยาบาลทั่วโลก ร่วมมือกันจัดกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์แก่สาธารณชน และกำหนดแนวทางในการให้พยาบาลทั่วโลก ได้รณรงค์แก้ไขปัญหาด้านสุขภาพอีกด้วย

ประวัติ ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล

ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล (Florence Nightingale) เป็นชาวอังกฤษ แต่เกิดที่เมืองฟลอเรนซ์ ประเทศอิตาลี เมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม 1820 ครอบครัวของฟลอเรนซ์ ไนติงเกล จัดว่าเป็นชนชั้นสูงที่มีฐานะดี ทำให้เธอได้รับการศึกษาเป็นอย่างดี ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล มีความตั้งใจที่จะช่วยเหลือผู้อื่นอยู่เสมอ จึงขอบิดามารดาเรียนพยาบาล แต่เนื่องจากในยุคนั้น งานพยาบาลถือเป็นงานของชนชั้นแรงงาน และไม่ได้รับความนับถือจากคนในสังคมชั้นสูงนัก ครอบครัวของเธอจึงปฏิเสธ แต่ ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ก็ยังมุ่งมั่นทำงานเพื่อผู้ที่เจ็บป่วย และคอยหาโอกาสได้ไปเยี่ยมตามโรงพยาบาลต่าง ๆ ก่อนเข้าศึกษาอบรมวิชาพยาบาลที่ประเทศเยอรมนีสมดังใจ

ต่อมาในปี 1857 เกิดสงครามไครเมียขึ้น ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล อาสาไปช่วยดูแลทหารที่บาดเจ็บจากสงคราม นอกจากเสียสละทรัพย์สินส่วนตัวแล้ว เธอยังขอเรี่ยไรจัดหาเครื่องเวชภัณฑ์ต่าง ๆ เพื่อช่วยเหลือทหาร และออกเยี่ยมเยียนเพื่อรักษา และให้กำลังใจทหารตั้งแต่เช้าจนค่ำ มักมีคนเห็นฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ถือตะเกียงเล็ก ๆ คอยเดินตรวจอาการของเหล่าทหารกลางดึกอยู่เสมอ จนผู้คนต่างพากันเรียกเธอว่า The Lady with the Lamp

ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ยังเป็นผู้ที่ริเริ่มเสนอแนวคิดเรื่องการรักษาความสะอาดในสถานพยาบาล เนื่องจากในสมัยนั้น ยังไม่มีคนรู้จักสิ่งที่เรียกว่า เชื้อโรค มากนัก ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล คือผู้ที่สังเกตเห็นว่า ทหารที่มีบาดแผลสกปรก จนเกิดการอักเสบ จะมีอัตราการเสียชีวิตสูง และเรียกร้องให้มีการรักษาความสะอาดในสถานพยาบาลอย่างเคร่งครัด

หลังสงครามสิ้นสุดลง ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ได้พัฒนากิจการพยาบาลให้ก้าวหน้าขึ้น จนได้รับการยอมรับให้เป็นผู้จัดระเบียบด้านสุขภาพในกองทัพประเทศอังกฤษ วางแผนงานด้านสุขาภิบาลในประเทศอินเดีย ก่อนจะก่อตั้งโรงเรียนการพยาบาลที่เป็นต้นแบบของโรงเรียนพยาบาลทั่วโลก

วันพยาบาลสากล ในประเทศไทย

สำหรับในประเทศไทยนั้น สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย ได้เข้าเป็นองค์กรสมาชิกสภาพยาบาลระหว่างประเทศ เมื่อ พ.ศ. 2504 และเริ่มจัดกิจกรรมวันพยาบาลสากลครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. 2529 โดยมีจุดประสงค์สำคัญเพื่อ ยกย่อง ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล ผู้เป็นบูรพาจารย์แห่งการพยาบาล และประกาศเกียรติคุณให้ประชาชนได้ทราบ อีกทั้งยังเป็นการเผยแพร่บทบาทของพยาบาลต่อสุขภาพของประชาชนให้ทราบเป็นประจำทุกปี

กิจกรรมในวันพยาบาลสากล มักจัดขึ้นในสถานพยาบาล โดยหน่วยงานทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง จะร่วมกันจัดกิจกรรมต่างๆ เกี่ยวข้องกับการพยาบาล เช่น

จัดกิจกรรมเผยแพร่ความรู้
นิทรรศการเกี่ยวกับสุขภาพ
จัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ
มีการตรวจสุขภาพ และคัดกรองโรค
รณรงค์ให้มีการดูแลสุขภาพในครอบครัว
จัดประชุมวิชาการเกี่ยวกับการแพทย์ และการพยาบาล
ให้คำปรึกษาด้านการสุขภาพแก่ประชาชน
ให้การบริการพยาบาลแก่ประชาชน และรับบริจาคโลหิต

รวมคำขวัญวันพยาบาลสากล 1988-2018

1988 – Safe Motherhood
1989 – School Health
1990 – Nurses and Environment
1991 – Mental Health – Nurses in Action
1992 – Healthy Aging
1993 – Quality, costs and Nursing
1994 – Healthy Families for Healthy Nation
1995 – Women’s Health: Nurses Pave the Way
1996 – Better Health through Nursing Research
1997 – Healthy Young People = A Brighter Future
1998 – Partnership for Community Health
1999 – Celebrating Nursing’s Past, claiming the future
2000 – Nurses – Always there for you
2001 – Nurses, Always There for You: United Against Violence
2002 – Nurses Always There for You: Caring for Families
2003 – Nurses: Fighting AIDS stigma, working for all
2004 – Nurses: Working with the Poor; Against Poverty
2005 – Nurses for Patients’ Safety: Targeting counterfeit medicines and substandard medication
2006 – Safe staffing saves lives
2007 – Positive practice environments: Quality workplaces = quality patient care
2008 – Delivering Quality, Serving Communities: Nurses Leading Primary Health Care and social care
2009 – Delivering Quality, Serving Communities: Nurses Leading Care Innovations
2010 – Delivering Quality, Serving Communities: Nurses Leading Chronic Care
2011 – Closing The Gap: Increasing Access and Equity
2012 – Closing The Gap: From Evidence to Action
2013 – Closing The Gap: Millennium Development Goals
2014 – Nurses: A Force for Change – A vital resource for health
2015 – Nurses: A Force for Change: Care Effective, Cost Effective
2016 – Nurses: A Force for Change: Improving Health Systems’ Resilience
2017 – Nurses: A voice to lead – Achieving the Sustainable Development Goals
2018 – “Nurses A Voice to Lead – Health is a Human right”