อาการปวดท้อง เป็นอาการที่ถูกถามมากที่สุดอาการหนึ่งใน บอร์ด ASK EXPERT ถือเป็นโรคยอดฮิตของทุกเพศ ทุกวัย ก็ว่าได้ เพราะช่องท้องประกอบไปด้วยอวัยวะสำคัญต่าง ๆ จำนวนมาก วันนี้เราจะมาคุยกันถึงเรื่อง อาการปวดท้องข้างขวา ว่าจะสื่อถึงโรคอะไรได้บ้าง แล้วมีวิธีดูแลไม่ให้ปวดได้อย่างไร มาดูคำตอบกันเลย!
อาการปวดท้องข้างขวา สื่อถึงโรคอะไรได้บ้าง?
ปวดท้องข้างขวา เป็นอาการปวดท้องส่วนของซีกขวาของร่างกาย รวมถึงส่วนบั้นเอว และใต้ซี่โครงขวา ซึ่งแต่ละบริเวณมีอวัยวะที่แตกต่างกันไป จึงทำให้สาเหตุของอาการปวดท้องแตกต่างกันไปด้วย
โดยอวัยวะภายในบริเวณท้องด้านขวา สามารถแบ่งออกได้เป็น ขวาบน และ ขวาล่าง ดังนี้
ขวาบน – เป็นที่อยู่ของ ตับ ถุงน้ำดี ท่อน้ำดี ไตข้างขวา
ขวาล่าง – เป็นที่อยู่ของ ไส้ติ่ง ลำไส้ใหญ่ ลำไส้เล็กบางส่วน กระเปาะลำไส้ใหญ่ และกรวยไตข้างขวา
อาการปวดท้องด้านขวาบน (หรือใต้ซี่โครงด้านขวา – Right hypochondriac region)
เริ่มมีความเสี่ยงเป็น โรคนิ่วในถุงน้ำดี, โรคตับ, ตับอ่อนอักเสบ, โรคฝีในตับ, โรคถุงน้ำดีอักเสบ เป็นต้น
– โรคตับ (Liver disease) : คือ โรคที่เกิดจากตับทำงานผิดปกติ มีสาเหตุใหญ่มาจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป ส่วนสาเหตุรองลมาคือ การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ, ติดเชื้อแบคทีเรีย, ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด, ทำงานที่เกี่ยวข้องกับสารพิษ เป็นต้น
อาการของโรคตับ : จะมีอาการเจ็บใต้ชายโครงขวา, คลื่นไส้อาเจียน, ท้องอืด ท้องเฟ้อ, ตัวเหลือง ตาเหลือง, อ่อนเพลีย, เบื่ออาหาร เป็นต้น
– นิ่วในถุงน้ำดี (Gallstones) : นิ่วที่อยู่ในถุงน้ำดี จะมีลักษณะเป็นก้อนแข็ง ๆ อาจมีสีขาว เหลือง หรือเขียว ในถุงน้ำดี มักพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย
อาการของนิ่วในถุงน้ำดี : มีอาการปวดท้อง หน้าซีด ตาเหลือง มีไข้ตัวร้อน ท้องอืด ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย
อาการปวดท้องด้านขวาล่าง (ส่วนท้องน้อยขวา – right iliac region)
มีความเสี่ยงเป็นไส้ติ่งอักเสบ, ลำไส้อักเสบเฉียบพลัน, ปีกมดลูกด้านขวาอักเสบ เป็นต้น
– ไส้ติ่งอักเสบ (Appendicitis) : เป็นอาการที่เกิดขึ้นได้อย่างเฉียบพลัน เป็นโรคที่พบบ่อย และทำให้มีการผ่าตัดช่องท้องฉุกเฉินมากที่สุด เกิดขึ้นได้กับทุกวัย ทั้งเพศชาย และเพศหญิง โดยจะพบมากในช่วงอายุ 12 – 60 ปี และถ้ารักษาไม่ทันท่วงที สามารถเสียชีวิตได้เลยทีเดียว!
อาการของไส้ติ่งอักเสบ มีอาการปวดทั่ว ๆ ทั้งหน้าท้อง บริเวณรอบสะดือ คลื่นไส้อาเจียนภายหลังจากปวดท้อง ปากแห้ง คอแห้ง มีไข้ต่ำ
– ปีกมดลูกด้านขวาอักเสบ (salpingitis) : โรคปีกมดลูกอักเสบเป็นโรคที่พบบ่อยในผู้หญิงอายุ 15-45 ปี ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่ผ่านช่องคลอดเข้าไปทางปากมดลูกไปถึงโพรงมดลูก ทำให้เกิดเยื่อบุมดลูกอักเสบ ถ้าหากว่าลามไปที่ท่อรังไข่ ทำให้กลายเป็นปีกมดลูกอักเสบ นอกจากนี้อาการปวดปีกมดลูกขวา อาจจะบ่งบอกได้ว่า มีซีสต์ หรือเนื้องอกของปีกมดลูก หรือของรังไข่ด้านขวา สำหรับผู้หญิงแนะนำให้พบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยต่อไป
อาการของปีกมดลูกอักเสบ ปวดท้องน้อย มีอาการตกขาวที่ผิดปกติ มีเจ็บท้องน้อยขณะมีเพศสัมพันธ์ ปัสสาวะแสบขัด บางรายอาจมีไข้ร่วมด้วย มีเลือดเหมือนประจำเดือน หรือน้ำคาวปลาออกมา อาจจะมีอาการซีด หรือภาวะช็อกได้
ถ้ามีอาการปวดท้องข้างขวา ขณะตั้งครรภ์ อันตรายไหม?
อาการปวดท้องข้างขวา ที่เกิดขึ้นในขณะที่กำลังตั้งครรภ์นั้น หากเป็นอาการปวดแบบเบา ๆ ก็ไม่ใช่เรื่องน่ากังวลแต่อย่างใด เพราะตัวอ่อนเริ่มฝังตัวเข้าไปในมดลูกแล้ว แต่อาการปวดเช่นนี้ จะเกิดขึ้นในช่วงที่ตั้งครรภ์แรก ๆ เท่านั้น หลังจากที่ตัวอ่อนได้ไปฝังตัวในมดลูกแล้ว คุณแม่ก็จะรู้สึกปวดในบริเวณท้องน้อยมากเป็นพิเศษ ซึ่งเป็นอาการปวดมดลูก เพราะมดลูกกำลังเริ่มขยายใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ นั่นเอง
นอกจากนี้ คุณแม่ที่มีเพศสัมพันธ์บ่อย เดินเยอะ ขึ้น หรือลงบันไดบ่อย หรือออกกำลังกายเป็นประจำ ก็อาจทำให้เกิดอาการปวด ที่บริเวณท้องน้อยจากการใช้กล้ามเนื้อในส่วนนั้น ๆ ได้เช่นกัน หากรู้สึกปวดท้องมาก จนรู้สึกทนไม่ไหว ควรรีบไปพบแพทย์เป็นการด่วน เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด
จะเห็นได้ว่าอาการปวดท้อง ไม่ใช่เรื่องที่คนทั่วไปจะเข้าใจได้ง่ายเท่าไหร่นัก เพราะ อวัยวะภายในร่างกายเป็นส่วนที่เรามองไม่เห็น ถ้าไม่เคยศึกษา หรือมีความรู้เรื่องอวัยวะภายในมาก่อน ก็จะทำให้สับสนได้ ฉะนั้นถ้ามีอาการปวดท้องมาก ปวดทั่วท้อง ปวดจนเดินไม่ค่อยไหว มีไข้ เบื่ออาหาร ให้รีบเข้าพบแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัยอย่างทันท่วงที
อ้างอิง :
1. kasemrad.co.th 2. doctor.or.th 3. morya.me 4. youtube.com
ถามหมอออนไลน์ ปรึกษาปัญหาสุขภาพ ไข้หวัด อาการไอ ปวดท้อง ภูมิแพ้ ได้ฟรีตลอด 24 ชั่วโมง ถามเลย ที่นี่
ติดตาม GedGoodLife ช่องทางอื่น ๆ ได้ที่…
Facebook : gedgoodlife
Nutroplex : nutroplexclub
Twitter : @gedgoodlife
Line : @gedgoodlife
Youtube : gedgoodlife ชีวิตดีดี
TikTok : @gedgoodlife