บทความโดย เภสัชกร ฐิตาภา ภาษานนท์
เมื่ออากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย พักผ่อนไม่เพียงพอ มักพบอาการคัดจมูก เจ็บคอ น้ำมูกไหล หรืออาการหวัดลงคอ สาเหตุของอาการเหล่านี้ เกิดจากอะไรได้บ้าง วันนี้จะพาทุกคนไปรู้จักอาการหวัดลงคอ พร้อมวิธีแก้ไข้หวัดลงคอแบบธรรมชาติให้หายเร็ว
หวัดลงคอ คืออะไร
หวัดลงคอ คือลักษณะอาการเจ็บป่วยที่ปรากฏขึ้นภายในลำคอ ซึ่งเกิดจากการที่ร่างกายผลิตสารคัดหลั่งขึ้นมาในภายในบริเวณลำคอและจมูก เพื่อดักจับสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ร่างกาย ได้แก่ เชื้อไวรัส แบคทีเรีย หรือสารก่อภูมิแพ้ ซึ่งเมื่อมีการผลิตสารคัดหลั่งออกมามากเกินอาจก่อให้เกิดอาการของหวัดลงคอได้
รู้จักอาการของหวัดลงคอ
หวัดลงคอ เกิดจากการติดเชื้อไวรัสในระบบทางเดินหายใจ ส่งผลให้เกิดอาการเจ็บคอ คันคอ ระคายเคืองในลำคอ ไอแห้ง หรือไอมีเสมหะ บางรายอาจมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น คัดจมูก น้ำมูกไหล เสียงแหบ หรือมีไข้ต่ำ โดยอาการมักเป็นอยู่ไม่เกิน 7-10 วัน และสามารถบรรเทาได้ด้วยการดูแลตัวเอง เช่น ดื่มน้ำอุ่น พักผ่อนให้เพียงพอ และหลีกเลี่ยงการใช้เสียงมากเกินไป
[H2] อาการหวัดลงคอ มีแบบไหนบ้าง
อาการหวัดลงคอแบ่งออกเป็นสองลักษณะได้แก่ 1.อาการหวัดลงคอจากโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ 2.อาการหวัดลงคอจากคออักเสบ
1. อาการหวัดลงคอจากโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้
อาการหวัดลงคอจากโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้มักเกิดขึ้นได้เมื่ออากาศเปลี่ยนแปลงหรือมีการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ เช่น ฝุ่นละออง ควันบุหรี่ ขนสัตว์ หรือเกสรดอกไม้ ลักษณะอาการจะมีดังนี้
- คัดจมูก จาม น้ำมูกไหล
- ไอแห้ง ๆ หรือไอมีเสมหะ
- เจ็บคอ คันคอ ระคายเคืองคอ
- เสียงแหบหรือเสียงเปลี่ยน
- อาการตาแดง คันตาที่อาจพบได้ในบางคน
2. อาการหวัดลงคอจากโรคคออักเสบ
อาการหวัดลงคอจากโรคคออักเสบส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นจากการติดเชื้อไวรัสในโรคหวัด ไข้หวัดธรรมดาหรือไข้หวัดใหญ่ และส่วนน้อยอาจพบจากการติดเชื้อแบคทีเรียได้ ลักษณะอาการมีดังนี้
- เจ็บคอ และอาจมีอาการเจ็บคอมากขึ้นขณะกลืนน้ำลายหรือพูด
- กลืนน้ำลายลำบาก
- ต่อมทอนซิลแดงหรือบวมโต
- มีจุดขาวขึ้นบริเวณต่อมทอนซิล
- เสียงแหบหรืออู้อี้
สาเหตุของหวัดลงคอ
สาเหตุของหวัดลงคอสามารถเกิดได้หลายปัจจัย โดยส่วนมากมักเกิดจากเชื้อไวรัสในโรคหวัด และสาเหตุอื่นๆ เช่นติดเชื้อแบคทีเรีย group A Streptococcus โรคภูมิแพ้ และสภาพอากาศที่แห้งหรือเย็นจัด ฝุ่น ควัน
1. ไข้หวัด หรือ ไข้หวัดทั่วไป (Common Cold)
ไข้หวัด คือโรคที่มีสาเหตุจากการติดเชื้อไวรัสบริเวณทางเดินหายใจส่วนต้น เช่นจมูก คอ ไซนัส และกล่องเสียง โดยเชื้อไวรัสที่ก่อให้เกิดไข้หวัด มีสายพันธุ์ย่อย ๆ มากกว่า 200 ชนิด เลยทีเดียว
2. ไรโนไวรัส (Rhinovirus)
คำว่า Rhino แปลว่า จมูก ไรโนไวรัส เป็นไวรัสที่ทำให้เกิดโรคกับจมูก เป็นเชื้อไวรัสที่พบมากที่สุดในมนุษย์ และเป็นสาเหตุสำคัญของไข้หวัด โดยเชื้อไวรัสชนิดนี้ มีความหลากหลายทางสายพันธุ์มาก
เมื่อร่างกายของเราหายจากไข้หวัดแล้ว ร่างกายก็จะมีภูมิต้านทานต่อเชื้อชนิดนั้นขึ้นมา แต่เมื่อป่วยเป็นไข้หวัดครั้งใหม่ก็มักจะเกิดจากเชื้อไวรัสหวัดชนิดใหม่ หมุนเวียนกันไปเรื่อย ๆ เช่นนี้ จึงทำให้คนเราเป็นไข้หวัดกันได้ปีละหลายครั้ง
วิธีแก้หวัดลงคอแบบธรรมชาติ
วิธีแก้หวัดลงคอธรรมชาติและวิธีดูแลตัวเองเมื่อเป็นหวัด ได้แก่ การพักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำมาก ๆ หลีกเลี่ยงอากาศแห้งหรือเย็นจัด หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ด้วยการเปิดเครื่องฟอกอากาศ ทำความสะอาดห้องบ่อย ๆ ล้างจมูกหรือกลั้วคอด้วยน้ำเกลือ
1.สร้างสุขอนามัยที่ดี
ไข้หวัด เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส แต่มันก็จะทำอะไรเราไม่ได้เลย ถ้าระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของเราทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และการเสริมสร้างความแข็งแกร่งของระบบภูมิคุ้มกัน ให้กับร่างกายนั้นก็ทำได้ไม่ยาก โดยเริ่มจาก
- พักผ่อนอย่างเพียงพอ อย่างน้อยวันละ 6 – 8 ชั่วโมง เพื่อให้ร่างกายได้ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ
- ทานอาหารที่มีโปรตีนสูง อย่างน้อยวันละ 6 – 8 ชั่วโมง เพื่อให้ร่างกายได้ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ
- ทานอาหารที่มีโปรไบโอติกสูง เช่น โยเกิร์ต หรือนมเปรี้ยว ซึ่งเป็นเชื้อแบคทีเรียที่ส่งผลดีต่อร่างกาย ช่วยป้องกันเชื้อแบคทีเรียที่จะส่งผลเสียต่อสุขภาพ และอาการหวัดได้
2. รักษาความสะอาด
คุณสามารถติดหวัดได้ง่ายมาก เพียงแค่คนที่อยู่ข้าง ๆ ไอหรือจาม ก็สามารถส่งไวรัสหวัดมาให้คุณได้ทันที รวมถึงเมื่อคุณสัมผัสกับพื้นผิวที่เต็มไปด้วยเชื้อโรค เช่น โต๊ะในร้านอาหาร ลูกบิดประตู หรือก๊อกน้ำ ไวรัสหวัดก็มีโอกาสที่จะเข้าสู่ร่างกายของคุณได้ สามารถป้องกันได้โดย
- ล้างมือฟอกสบู่ให้สะอาดทุกครั้ง หลังสัมผัสพื้นผิวที่มีเชื้อโรคติดอยู่
- พกเจลแอลกอฮอล์สำหรับล้างมือติดตัวไว้เสมอ เผื่อสำหรับกรณีที่คุณไม่สามารถไปล้างมือฟอกสบู่ได้
- ใช้ทิชชู่เปียก หรือผ้าเปียกฆ่าเชื้อโรค ทำความสะอาดพื้นผิวที่คุณต้องสัมผัส
- หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ที่ผู้คนแออัด ในช่วงที่มีไข้หวัดระบาด เช่น ห้างสรรพสินค้าหรือโรงภาพยนตร์ หากหลีกเลี่ยงไม่ได้ ควรสวมหน้ากากอนามัยและหมั่นล้างมือให้สะอาด และอย่าใช้นิ้วมือขยี้ตา หรือแคะไชจมูก
3. ดื่มน้ำสะอาดวันละ 8 แก้วต่อวัน
การดื่มน้ำสะอาดวันละ 8 แก้ม มีประโยชน์และช่วยแก้ไข้หวัดได้ เนื่องจากการดื่มน้ำสามารถช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวจากไข้หวัดได้ดีขึ้น ดังนี้
- ช่วยขับสารพิษและเชื้อโรค ออกจากร่างกายผ่านทางเหงื่อและปัสสาวะ
- ลดอาการอ่อนเพลีย ทำให้ร่างกายสดชื่นขึ้น
- ช่วยให้ฟื้นตัวเร็วขึ้น โดยรักษาสมดุลของร่างกายและบรรเทาอาการขาดน้ำการดื่มน้ำผัก และผลไม้ที่มีประโยชน์ ยังเป็นการเพิ่มแร่ธาตุและวิตามินให้แก่ร่างกาย ทำให้ร่างกายสามารถสร้างภูมิคุ้มกันที่แข็งแรงขึ้นได้
เป็นหวัดกินอะไรดี ช่วยแก้หวัดคัดจมูก
เมื่อมีอาการหวัดลงคอ ควรรับประทานผักและผลไม้ที่มีวิตามินซีและซิงค์ เช่น ฝรั่ง ส้ม และสัปปะรด เพื่อช่วยให้หวัดหายไวมากขึ้น ดื่มเครื่องดื่มที่ผสมน้ำผึ้งและมะนาวเพื่อบรรเทาอาการระคายเคืองคอ และหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีนหรือนม เพราะจะกระตุ้นให้เกิดการไอมากขึ้นได้
โรคหวัดหรือหวัดลงคอเป็นอาการที่พบบ่อย มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัส แบคทีเรีย หรือ ภูมิแพ้ ได้แก่ เจ็บคอ คันคอ ไอ และมีเสมหะ บางรายอาจมีไข้หรือคัดจมูกร่วมด้วย วิธีดูแลตัวเองคือ พักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำมาก ๆ หลีกเลี่ยงสิ่งที่กระตุ้นอาการแพ้ และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เพื่อช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวเร็วขึ้น
Reference
- โรงพยาบาลเพชรเวช. หวัดลงคอ อาการที่หลายคนสงสัยว่าเป็นแบบไหนกัน. โรงพยาบาลเพชรเวช [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: โรงพยาบาลเพชรเวช; 26 มีนาคม 2567 [เข้าถึงเมื่อ 20 กุมภาพันธ์ 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.petcharavejhospital.com/th/Article/article_detail/common-cold
- รัตตินันท์ เมดิคอล เซ็นเตอร์. หวัดลงคอ อาการ การรักษา และวิธีป้องกัน [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: รัตตินันท์ เมดิคอล เซ็นเตอร์; [เข้าถึงเมื่อ 20 กุมภาพันธ์ 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.rattinan.com/cold-in-the-throat/
- Cleveland Clinic. Sore throat (pharyngitis) [Internet]. Cleveland (OH): Cleveland Clinic; [cited 2025 Feb 20]. Available from: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8274-sore-throat-pharyngitis
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Sore throat: About [Internet]. Atlanta (GA): CDC; [cited 2025 Feb 20]. Available from: https://www.cdc.gov/sore-throat/about/index.html
- Kristin Hayes. What causes post-nasal drip? [Internet]. Verywell Health; [cited 2025 Feb 20]. Available from: https://www.verywellhealth.com/what-causes-post-nasal-drip-1191969
- American Academy of Otolaryngology–Head and Neck Surgery. Post-nasal drip [Internet]. Alexandria (VA): AAO-HNS; [cited 2025 Feb 20]. Available from: https://www.enthealth.org/conditions/post-nasal-drip/