อุณหภูมิร่างกายปกติของมนุษย์อยู่ที่ประมาณ 36.5-37.5 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นระดับอุณหภูมิที่ร่างกายสามารถทำงานได้อย่างปกติ หากอุณหภูมิร่างกายสูงเกินกว่านี้ จะถือว่าเริ่มเข้าสู่ภาวะไข้หรือภาวะตัวร้อนไข้ไม่ลด ซึ่งเป็นการตอบสนองของร่างกายต่อการติดเชื้อหรือการอักเสบ การแบ่งระดับไข้สามารถทำได้ตามอุณหภูมิที่วัดได้ ดังนี้
- ไม่มีไข้: อุณหภูมิร่างกายอยู่ระหว่าง 36.5-37.5 องศาเซลเซียส ซึ่งเป็นระดับปกติ ไม่พบอาการผิดปกติของร่างกาย
- มีไข้ต่ำ: อุณหภูมิร่างกายอยู่ที่ 6-38.3 องศาเซลเซียส อาจมีอาการอ่อนเพลียเล็กน้อย รู้สึกครั่นเนื้อครั่นตัว
- มีไข้สูง: อุณหภูมิร่างกายอยู่ที่ 4-39.9 องศาเซลเซียส มักมีอาการปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว หนาวสั่น และอ่อนเพลียมากขึ้น
- มีไข้สูงมาก: อุณหภูมิร่างกายเกิน 40 องศาเซลเซียส ถือเป็นภาวะฉุกเฉินที่อาจส่งผลต่อระบบประสาทและต้องได้รับการดูแลทางการแพทย์โดยเร็ว
การเช็ดตัวลดไข้ ต้องเตรียมอุปกรณ์อะไรบ้าง
- ผ้าขนหนูสะอาด 2-3 ผืน สำหรับเช็ดตัวและประคบ
- กะละมังสำหรับใส่น้ำอุ่น
- น้ำอุ่น อุณหภูมิประมาณ 27-32 องศาเซลเซียส
- เสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี
- พัดลมหรืออากาศถ่ายเทสะดวก (หลีกเลี่ยงการเปิดแอร์เย็นจัด)
วิธีเช็ดตัวลดไข้ ควรใช้น้ำอุณหภูมิเท่าไหร่
วิธีลดไข้ผู้ใหญ่และเด็กที่ถูกต้อง ควรใช้น้ำอุ่นที่มีอุณหภูมิ 27-32 องศาเซลเซียส เนื่องจากช่วยให้ร่างกายระบายความร้อนได้ดี โดยไม่ทำให้ร่างกายเย็นเกินไปหรือลดอุณหภูมิเร็วเกินไป ซึ่งอาจทำให้ร่างกายเกิดการตอบสนองที่ไม่เหมาะสม เช่น การหนาวสั่นหรือการกระตุ้นให้ไข้สูงขึ้น การใช้น้ำเย็นจัดในการเช็ดตัว อาจทำให้เด็กหรือผู้ใหญ่รู้สึกหนาวสั่น ในบางกรณีอาจทำให้การระบายความร้อนไม่ดีเท่าที่ควร หรืออาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ เช่น การกระตุ้นให้ไข้ขึ้นสูง ซึ่งอาจเป็นอันตรายได้
วิธีเช็ดตัวลดไข้ เป็นวิธีที่ช่วยลดอุณหภูมิร่างกายและบรรเทาอาการไข้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะเมื่อมีไข้สูงหรือไข้ไม่ลด การเช็ดตัวลดไข้ที่ถูกต้องจะช่วยให้ร่างกายเย็นลงเร็วขึ้นและลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อน โดยวิธีการเช็ดตัวลดไข้ผู้ใหญ่และเด็กมีความแตกต่างกัน ดังนี้
วิธีเช็ดตัวลดไข้ผู้ใหญ่
วิธีทำให้ไข้ลดหรือการเช็ดตัวลดไข้ผู้ใหญ่ สามารถทำได้ง่ายและรวดเร็ว เพียงใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นเช็ดให้ถูกจุดสำคัญของร่างกาย เพื่อช่วยระบายความร้อนออกได้ดีขึ้น
- ควรใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นเช็ดตัว ประมาณ 27-37 องศาเซลเซียส บิดหมาด แล้วเช็ดตัวบริเวณข้อพับ เช่น คอ รักแร้ ขาหนีบ หลัง แขน และขา ซึ่งเป็นจุดที่มีเส้นเลือดใหญ่อยู่ใกล้ผิวหนัง ช่วยให้ความร้อนระบายออกได้เร็วขึ้น
- ควรเช็ดตัวให้ทั่วร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณที่มีเหงื่อออกมาก เพื่อช่วยลดความร้อนสะสมในร่างกาย
- ขณะเช็ดตัว ควรเปิดพัดลมเบา ๆ หรืออยู่ในห้องที่อากาศถ่ายเทสะดวก เพื่อช่วยให้อุณหภูมิร่างกายลดลงเร็วขึ้น
- เปลี่ยนผ้าเช็ดตัวบ่อยๆ และเช็ดต่อเนื่องเป็นเวลา 15-20 นาที หรือจนกว่าอุณหภูมิร่างกายจะลดลง
ข้อควรระวัง
- ห้ามใช้น้ำเย็นจัด เพราะอาจทำให้ร่างกายเกิดภาวะหนาวสั่นและทำให้อุณหภูมิแกนกลางของร่างกายสูงขึ้นแทนที่จะลดลง
- ห้ามใช้แอลกอฮอล์เช็ดตัว เพราะแอลกอฮอล์จะระเหยอย่างรวดเร็ว ทำให้ร่างกายสูญเสียความร้อนเร็วเกินไป อาจทำให้เกิดอาการหนาวสั่นและเป็นอันตรายต่อผิวหนัง
- ไข้สูงเกิน 39.5 องศาเซลเซียส หรือเช็ดตัวแล้วไข้ไม่ลดลง ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม
วิธีเช็ดตัวลดไข้เด็ก
การเช็ดตัวลดไข้ เป็นวิธีที่ช่วยลดอุณหภูมิของร่างกายเด็กเมื่อมีไข้ โดยเป็นวิธีที่ปลอดภัยและสามารถทำได้ง่ายที่บ้าน การเช็ดตัวจะช่วยให้ร่างกายของเด็กสามารถระบายความร้อนออกมาได้ดีขึ้น ซึ่งจะช่วยให้เด็กรู้สึกสบายตัวและอาจช่วยลดอาการไข้ได้ โดยการเช็ดตัวลดไข้ ควรทำอย่างถูกวิธีและระมัดระวังเพื่อไม่ให้เกิดผลข้างเคียงหรือทำให้เด็กรู้สึกไม่สบาย
- ใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นที่บิดหมาด เช็ดตัวเบาๆ โดยเน้นบริเวณข้อพับ เช่น รักแร้ ขาหนีบ ซอกคอ และหลัง เพื่อช่วยลดอุณหภูมิร่างกาย
- ควรเปลี่ยนผ้าชุบน้ำบ่อยๆ เพื่อให้ผ้าไม่เย็นเกินไป และควรให้เด็กอยู่ในที่อากาศถ่ายเทได้ดี เช่น ใต้พัดลมหรือในห้องที่มีอากาศไหลเวียน
- ใช้เวลาในการเช็ดตัวประมาณ 15-20 นาที และตรวจเช็คอุณหภูมิทุก 30 นาทีเพื่อประเมินผลและปรับวิธีการเช็ดตัวให้เหมาะสม
ข้อควรระวัง
- ห้ามใช้ผ้าที่ชุบน้ำเย็นเกินไป เพราะอาจทำให้ร่างกายของเด็กเกิดการช็อกจากอุณหภูมิที่แตกต่างกันมาก
- หลีกเลี่ยงการเช็ดตัวแรงๆ หรือถูรุนแรง เพราะอาจทำให้ผิวหนังของเด็กระคายเคืองหรือเกิดแผลได้
- ไม่ควรให้เด็กนอนในที่อากาศเย็นจัด เพราะอาจทำให้ร่างกายสูญเสียความร้อนเร็วเกินไป
- อุณหภูมิไม่ลดลงหลังการเช็ดตัว หรือมีอาการอื่น ๆ เช่น ซึม หรือหายใจลำบาก ควรพาเด็กไปพบแพทย์
- หลีกเลี่ยงการใช้แอลกอฮอล์ในการเช็ดตัว เนื่องจากอาจทำให้เด็กเกิดการระคายเคืองที่ผิวหนังได้
ระยะเวลาและความถี่ในการเช็ดตัวลดไข้
วิธีลดไข้ด้วยการเช็ดตัวลดไข้ ควรทำทุก 1-2 ชั่วโมง จนกว่าไข้จะเริ่มลดลง โดยการใช้เวลาประมาณ 15-20 นาที ในแต่ละรอบการเช็ด เพื่อให้ร่างกายของเด็กหรือผู้ใหญ่สามารถระบายความร้อนออกได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในขณะที่เช็ดตัวลดไข้ ควรเฝ้าสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด เช่น การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิร่างกาย หรืออาการที่อาจบ่งชี้ว่ามีปัญหาที่เกิดจากการเช็ดตัว
วิธีป้องกันเมื่อไข้สูงไม่ลด ช่วยลดไข้ได้ดีขึ้น
- ดื่มน้ำมากๆ เพื่อช่วยให้ร่างกายขับความร้อนออกทางเหงื่อ
- พักผ่อนให้เพียงพอ และหลีกเลี่ยงการออกแรงหนัก
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ซุป อาหารอ่อน และผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง
- สวมเสื้อผ้าที่ระบายอากาศดี หลีกเลี่ยงเสื้อผ้าหนา ที่ทำให้ร่างกายเก็บความร้อน
- ล้างมือบ่อยๆ และรักษาสุขอนามัยเพื่อลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อ
วิธีลดไข้ด้วยการเช็ดตัวลดไข้เป็นวิธีที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในการช่วยลดอุณหภูมิร่างกายของทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ควรใช้น้ำอุ่น หลีกเลี่ยงการใช้น้ำเย็นจัดหรือแอลกอฮอล์ และเช็ดบริเวณข้อพับเพื่อช่วยระบายความร้อน หากไข้ไม่ลดลงภายใน 48 ชั่วโมง บางรายอาจมีอาการไข้หวัดใหญ่ หรือมีอาการรุนแรง ควรรีบพบแพทย์ทันที
ผลิตภัณฑ์ GED
