นาทีนี้ นอกจากโรคโควิด-19 แล้ว ยังมีโรคระบาดในหมู ที่กำลังเป็นกระแสสังคมมาตลอดต้นปี2565 นี้ โดยโรคระบาดในหมูนี้มีชื่อว่า “โรค ASF” หรือชื่อเต็มคือ African Swine Fever เป็นโรคที่ส่งผลให้เนื้อหมูขาดตลาด ราคาหมูแพงขึ้น แล้วยังส่งผลให้สินค้าอื่นแพงขึ้นอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ช่วงปลายปี 2564
วันนี้ GedGoodLife จะพาไปทำความรู้จักกับ “โรค ASF” ให้มากขึ้น พร้อมไขข้อสงสัยโรค ASF คืออะไร ติดต่อสู่คนได้ไหม ควรกินหมูในช่วงนี้หรือไม่? มาทำความเข้าใจไปพร้อม ๆ กันเลย!
โรค ASF คืออะไร?
ASF ย่อมาจาก African Swine Fever หรือ “โรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร” เป็นโรคติดเชื้อรุนแรงในสุกร (หมู) เกิดจากเชื้อไวรัส DNA ชนิดมีเปลือกหุ้ม family Asfarviridae genus Asfivirus (ASFV) โดยเชื้อ ASFV มีความคงทนสูง จึงอยู่ได้ในเลือด สิ่งขับถ่ายในซากสัตว์รวมทั้งในเนื้อหมู และผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ จากเนื้อหมู เช่น ไส้กรอก ซาลามี่ แฮม ได้เป็นเวลานาน เนื่องจากเชื้อไวรัสทนอุณหภูมิต่ำได้ดี โดยเฉพาะในผลิตภัณฑ์ดิบ หรือผ่านความร้อนที่ไม่สูงนัก จะพบว่าอยู่ได้นานถึง 3-6 เดือน เลยทีเดียว
หมูที่หายป่วยแล้วจะเป็นพาหะของโรคได้ตลอดชีวิต และยิ่งกว่านั้น โรคนี้เป็นโรคที่มีความความรุนแรงทำให้หมูที่ติดเชื้อมีการตายเฉียบพลันเกือบ 100 เปอร์เซ็นต์
ระยะฟักตัวของโรค และอาการป่วยในหมู
เชื้อไวรัสโรคอหิวาต์สุกรอัฟริกัน มีระยะฟักตัว 3-15 วัน ในหมู แต่ถ้าเป็นการเกิดโรคแบบเฉียบพลัน (acute) จะใช้เวลาเพียงแค่ 3-4 วัน เท่านั้น โดยหมูจะมีอาการป่วยคร่าว ๆ ดังนี้ มีไข้สูง 40.5-42°C, อาเจียน ท้องเสีย, ไม่กินอาหาร ไม่เคลื่อนไหว หมดแรง, และอาการอื่น ๆ จนถึงแก่ชีวิตในที่สุด
การติดต่อ และการแพร่กระจาย
สุกร หรือ หมู มักติดเชื้อ ASF จากการกินเศษอาหารที่มีเชื้อโรคเข้าไป และการสัมผัสเชื้อที่ปนเปื้อนมากับคน สิ่งของ รถขนส่ง และสัตว์พาหะ ซึ่งสัตว์พาหะที่สามารถนำโรคได้โดยตรง ได้แก่ เห็บอ่อน ที่พบในทวีปแอฟริกา และยุโรปเท่านั้น ไม่พบในประเทศไทย (ยังไม่มีรายงานว่าเชื้อโรค ASF สามารถติดต่อกันได้โดยผ่านทางอากาศ)
จะฆ่าเชื้อโรค ASF ได้อย่างไร?
เชื้อโรค ASF สามารถตายด้วยความร้อน 60°C ใช้เวลาประมาณ 30 นาที และมีรายงานการทดสอบยาฆ่าเชื้อส่วนใหญ่สามารถฆ่าเชื้อ ASF ได้ ตามอัตราส่วนที่บริษัทผู้ผลิตแนะนำ หรือโดยทั่วไปจะใข้ 1:200 เช่น Glutaraldehyde, Phenol, Iodine, Chlorine เป็นต้น โดยมีระยะเวลาหลังฆ่าเชื้อประมาณ 5-30 นาที
อนึ่งโรค ASF นี้ ยังไม่มีวัคซีนป้องกัน หรือยารักษาโรค
โรค ASF ติดต่อสู่คนได้ไหม?
ข้อมูลจากสำนักงานปศุสัตว์เขต 7 เน้นย้ำว่า โรค ASF ไม่ติดต่อสู่คน คนกินเนื้อหมูที่เป็นโรคดังกล่าว ก็ไม่มีอันตรายใดใด โรคนี้จะติดในสัตว์ประเภทสุกรเท่านั้น ทั้งสุกรเลี้ยง และสุกรป่า
ควรกินเนื้อหมูต่อไป หรือไม่?
ตามที่กล่าวไปข้างต้นว่า “โรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร” ไม่ติดต่อสู่คน จึงสามารถกินเนื้อหมูต่อไปได้อย่างปลอดภัย ไร้กังวล
ข้อปฏิบัติของโรงฆ่าสัตว์ เมื่อพบสุกรสงสัยเป็นโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกรที่โรงฆ่าสัตว์
หากพนักงานตรวจโรคสัตว์ที่โรงฆ่าสัตว์ พบสุกรมีเหตุสงสัยว่าโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกรให้ดำเนินการตาม
มาตรา 34 แห่งพระราชบัญญัติควบคุมการฆ่าและจำหน่ายเนื้อสัตว์พ.ศ. 2559 ทันทีดังนี้
- แจ้งสัตวแพทย์ประจำท้องที่
- สั่งงดการฆ่าสัตว์ และแยกสัตว์นั้นไว้เพื่อตรวจพิสูจน์
- ไม่อนุญาตให้นำซากที่ได้จากสุกรชุดนี้ไปจำหน่ายจนกว่าจะได้รับยืนยันว่าสุกรที่เข้าฆ่าไม่เป็นโรคอหิวาต์
แอฟริกาในสุกร
เมื่อพบสุกรตายเฉียบพลันเป็นจำนวนมาก ต้องทำอย่างไร?
แจ้งเจ้าหน้าที่กรมปศุสัตว์ในพื้นที่ทันทีหรือ ติดต่อ call center : 063 225 6888 หรือแจ้งผ่าน application DLD 4.0 (แจ้งการเกิดโรคระบาด)
สุดท้ายนี้ GedGoodLife ขอฝากเรื่องการกินเนื้อสัตว์ไม่ว่าจะเป็นเนื้อหมู เนื้อไก่ เนื้อวัว หรืออื่น ๆ จำเป็นต้องปรุงสุกอยู่เสมอ หลีกเลี่ยงการกินเนื้อสัตว์ดิบ หรือดิบ ๆ สุก ๆ เพราะอาจก่อให้เกิดโรคหลายโรค โดยเฉพาะ โรคอุจจาระร่วง โรคอาหารเป็นพิษ เป็นต้น แถมยังเสี่ยงติดพยาธิประเภทต่าง ๆ อีกด้วย!
อ้างอิง : 1. สมาคมผู้ผลิตและแปรรูปสุกรเพื่อการส่งออก 2. สำนักงานปศุสัตว์เขต 7 3. กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์