มีคนไข้หลายคนมักจะไปหาหมอด้วยอาการ มีเสมหะในลำคอตลอดเวลา ควรจะทำยังไงดี? ยิ่งในฤดูฝน ยิ่งมีเสมหะเยอะ… วันนี้ GedGoodLife จะมาแนะนำ วิธีละลายเสมหะ ลดความเหนียวข้นในลำคอ จะได้พึ่งพาหมอน้อยลง เพราะคนไข้ที่เก่ง คือคนไข้ที่มีความรู้ มาติดตามกันเลย!
เรื่องชวนรู้ ทำไมคนเราถึงมีเสมหะ?
เสมหะ – Phlegm คือ เมือกที่ร่างกายผลิตออกมาทุกวันเป็นปกติอยู่แล้ว จะมากจะน้อยขึ้นอยู่กับระบบทางเดินหายใจมีการระคายเคืองมากน้อยแค่ไหน
สาเหตุที่ทำให้เกิดเสมหะได้มาก ได้แก่
- การสูดดมเอาพวกฝุ่นเข้าไป
- มีภาวะกรดไหลย้อน
- การสูบบุหรี่
- กินอาหารรสจัด
- และจากโรคประจำตัว
เสมหะมีหลายสีด้วยกัน และสามารถบ่งบอกโรคต่าง ๆ ได้อีกด้วย เช่น เสมหะสีใส อาจเป็นโรคภูมิแพ้ ปอดบวม, เสมหะสีเหลือง หรือสีเขียวอาจเป็นโรคไซนัสอักเสบ โรคหลอดลมอักเสบ เป็นต้น
อ่านบทความสีเสมหะ บอกโรคอะไรเราได้บ้าง -> คลิกที่นี่
ผัก-ผลไม้ สมุนไพร ที่มีฤทธิ์ละลายเสมหะ
นายแพทย์ วินัย โบเวจา หมอโรคปอดและทางเดินหายใจ และ ภาวะวิกฤตทางเดินหายใจ ได้แนะนำ 6 ผัก-ผลไม้ สมุนไพร ที่มีฤทธิ์ละลายเสมหะ ไว้ดังนี้
1. กระเทียม – การกินกระเทียมช่วยลดเสมหะไม่ให้เหนียวข้น ช่วยลดการอักเสบ มีสารต้านอนุมูลอิสระ
2. ขิง – ทั้งชาขิง ขิงสด สามารถกินได้เลย มีสรรพคุณละลายเสมหะ แนะนำให้ทาน 1 แก้วต่อวัน
3. พริก – มีคุณสมบัติทำให้เส้นเลือดฝอยโป่ง หรือโต เมื่อไหร่ที่เส้นเลือดที่จมูก หรือคอโต จะทำให้น้ำหลั่งออกมา น้ำมูกก็จะบางลงไปด้วย
4. น้ำผึ้ง – โดยเฉพาะน้ำผึ้งผสมมะนาว (แต่อย่าใส่น้ำผึ้งข้นเกินไป) มีฤทธิ์ละลายเสมหะ ยับยั้งการเจริญของเชื้อโรค แบคทีเรีย ไวรัส และต่อต้านอนุมูลอิสระได้
5. สับปะรด – เมื่อไหร่ที่เสมหะเยอะ สับปะรดช่วยได้ เพราะ สับปะรดมีความเป็นกรด มีความฝาด ทำให้คอแห้ง ช่วยละลายเสมหะได้ดีมาก
6. หัวหอม – นำมาสูด ต้มใส่น้ำ ดมควัน หรือปอกแล้วกิน มีฤทธิ์ฺละลายเสมหะ ทำให้เสมหะไม่เหนียว ต้านอนุมูลอิสระได้
“น้ำเปล่า” วิธีละลายเสมหะ ที่ใกล้ตัวที่สุด
ในกรณีที่มีเสมหะเยอะ แล้วไม่มีตัวช่วยอื่น ๆ ให้นึกถึงน้ำเปล่าไว้ก่อนเลย วิธีก็ง่าย ๆ แค่ดื่มน้ำให้เยอะขึ้นกว่าปกติ เพื่อให้น้ำเข้าไปละลายความเหนียวข้นของเสมหะ หรือถ้ามีมะนาวกับน้ำผึ้งใส่ลงไปกับน้ำอุ่น ๆ ก็จะดีมาก สามารถจิบได้ตลอดทั้งวัน
การกลั้วคอด้วยน้ำเกลือ ก็ช่วยได้เช่นกัน โดยผสมเกลือ 1/4 ช้อนชา กับน้ำอุ่น 1 แก้วใหญ่ จากนั้นนำมากลั้วคอ โดยให้เงยหน้าขึ้นระหว่างที่กลั้วคอด้วย เกลือจะช่วยกำจัดเชื้อแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดอาการอักเสบในลำคอ
“ยาแก้ไอ ละลายเสมหะ” อีกตัวช่วยดีดี ที่ควรมีติดบ้านไว้
ยาละลายเสมหะ (Mucolytics) ยากลุ่มนี้ออกฤทธิ์โดยตรงต่อโครงสร้างของเสมหะ เป็นยาที่ออกฤทธิ์เข้าไปย่อยโปรตีน หรือเกิดปฏิกิริยาทางเคมี ทำลายการรวมตัวกันของโปรตีนที่จับตัวเป็นก้อนเสมหะเหนียวข้น รวมถึงลดแรงตึงผิวของเสมหะ จึงช่วยลดความเหนียวของเสมหะ ทำให้ร่างกายกำจัด หรือขับเสมหะออกได้ง่ายขึ้น
ตัวอย่างยา เช่น คาร์โบซิสเทอีน (Carbocysteine) ออกฤทธิ์โดยการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบของเสมหะ ทำให้เสมหะมีลักษณะใสขึ้น พร้อมที่จะถูกกำจัดออกไปได้ และมีฤทธิ์ช่วยลดการอักเสบ จึงมักนิยมใช้ในผู้ที่เป็นหลอดลมอักเสบ
นอกจาก วิธีละลายเสมหะ ที่กล่าวไปทั้งหมดข้างต้น คนไข้ที่มีเสมหะบ่อย ๆ ก็ควรหลีกเลี่ยงบุหรี่ หรือสารก่อการแพ้อีกด้วย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะที่มีวิตามินซีสูง แต่หากลองทุกวิถีทางแล้ว อาการไอ มีเสมหะมากยังไม่ดีขึ้น อาจถึงเวลาที่ควรไปปรึกษาแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัย และรักษาต่อไป…
อ้างอิง : 1. โรคปอดและทางเดินหายใจ หมอวินัยโบเวจา 2. ราชวิทยาลัย โศต ศอ นาสิกแพทย์แห่งประเทศไทย
ผลิตภัณฑ์ GED
GED อิโฟกราฟิก
