ไอ เจ็บคอมีเสมหะ คืออะไร
อาการไอแล้วเจ็บคอ เจ็บคอมีเสมหะ เป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อย ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการติดเชื้อ หรือปัจจัยอื่น ๆ เช่น กรดไหลย้อน หรือสิ่งแวดล้อมที่กระตุ้นให้เกิดอาการ การทำความเข้าใจถึงสาเหตุ อาการ และวิธีดูแลตัวเอง จะช่วยให้สามารถจัดการกับอาการได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม
เจ็บคอ จะมีอาการอย่างไร
- รู้สึกระคายเคืองในลำคอ: อาจรู้สึกคันหรือเหมือนมีอะไรติดอยู่ในคอ ทำให้ต้องกระแอมบ่อยๆ
- ไอแห้งหรือไอมีเสมหะ: บางคนอาจมีอาการไอแห้งจากการระคายเคือง หรือไอแบบมีเสมหะหากมีการติดเชื้อในทางเดินหายใจ
- กลืนลำบากหรือมีอาการแสบคอ: อาจรู้สึกเจ็บขณะกลืนอาหารหรือน้ำ และอาจมีอาการแสบคอร่วมด้วย
- คอแห้งและเสียงแหบ: ความแห้งในลำคออาจทำให้เสียงแหบหรือสูญเสียเสียงชั่วคราว โดยเฉพาะหลังจากใช้เสียงมาก
อาการเจ็บคอไอ มีกี่ประเภท
อาการเจ็บคอ สามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก คือ เจ็บคอที่เกิดจากการติดเชื้อ และ เจ็บคอที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ แต่ละประเภทมีสาเหตุและแนวทางการรักษาที่แตกต่างกันไป การทำความเข้าใจประเภทของอาการเจ็บคอจะช่วยให้เราสามารถดูแลตนเองได้อย่างถูกต้อง
1. เจ็บคอ ที่เกิดจากการติดเชื้อ
อาการเจ็บคอที่เกิดจากการติดเชื้อมักมาพร้อมกับอาการอื่นๆ เช่น ไข้ น้ำมูก หรือไอ สามารถแบ่งออกได้ตามชนิดของเชื้อที่เป็นสาเหตุ ได้แก่
- การติดเชื้อไวรัส เช่น ไวรัสไข้หวัดใหญ่ ไวรัสโควิด-19 ไวรัส Epstein-Barr (สาเหตุของโรคโมโนนิวคลีโอซิส) ซึ่งมักทำให้เกิดอาการเจ็บคอ คอแดง คัดจมูก และไอ
- การติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น เชื้อสเตรปโตคอคคัส (Streptococcus) ซึ่งเป็นสาเหตุของคออักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย (strep throat) อาการมักรุนแรงกว่า มีไข้สูง ต่อมน้ำเหลืองบวม และอาจพบจุดหนองที่คอ
2. เจ็บคอ ที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ
อาการเจ็บคอประเภทนี้เกิดจากปัจจัยภายนอกที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับเชื้อโรค ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองในลำคอได้
- อากาศแห้ง: ทำให้คอแห้ง ระคายเคือง และเกิดอาการไอ
- กรดไหลย้อน: กรดจากกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นมาที่ลำคอ ทำให้เกิดอาการแสบร้อนและเจ็บคอเรื้อรัง
- การใช้เสียงมากเกินไป: เช่น การตะโกน ร้องเพลง หรือพูดมากเกินไป ทำให้สายเสียงอักเสบและเจ็บคอ
- การสัมผัสสารระคายเคือง: เช่น ควันบุหรี่ มลภาวะ หรือสารเคมี ที่อาจทำให้คออักเสบได้
อาการเจ็บคอไอ บอกโรคอะไรได้บ้าง
อาการเจ็บคอไอ อาจเป็นสัญญาณของโรคต่าง ๆ ขึ้นอยู่กับลักษณะของอาการที่เกิดขึ้น
1. คออักเสบ
คออักเสบ มีไข้ ปวดกลืนอาหารลำบาก อาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย รวมถึงการระคายเคืองจากมลภาวะหรือการใช้เสียงมาก
2. กรดไหลย้อน
กรดไหลย้อนอาการแสบร้อนกลางอก เรอเปรี้ยว เกิดจากกรดจากกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นมาระคายเคืองที่ลำคอและกล่องเสียง
3. ไซนัสอักเสบ
ไซนัสอักเสบ มีน้ำมูกข้น หายใจติดขัด เกิดจากการติดเชื้อในโพรงไซนัส ทำให้น้ำมูกไหลลงคอและเกิดการระคายเคือง
4. ต่อมทอนซิลอักเสบ
ต่อมทอนซิลอักเสบ มีจุดหนองที่ต่อมทอนซิล อาจะเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ทำให้ต่อมทอนซิลอักเสบและเกิดอาการบวม
5. เนื้องอกที่คอและกล่องเสียง
เสียงแหบเรื้อรัง อาจเกิดจากการเจริญเติบโตผิดปกติของเนื้อเยื่อบริเวณคอและกล่องเสียง ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับปัจจัยเสี่ยง เช่น การสูบบุหรี่หรือการใช้เสียงมาก
เจ็บคอ ไอมีเสมหะ กินยาอะไรดี
การเลือกใช้ยาเพื่อบรรเทาอาการเจ็บคอหรือเจ็บคอมีเสมหะ ควรเลือกให้เหมาะสมกับอาการที่เป็น เพื่อช่วยให้อาการดีขึ้นและขับเสมหะออกจากระบบทางเดินหายใจได้ง่ายขึ้น
- ยาละลายเสมหะ เช่น คาร์โบซิสเทอีน ที่ช่วยทำให้เสมหะเหลวลงและขับออกง่ายขึ้น
- ยาขับเสมหะ เช่น กัวเฟนิซิน ซึ่งมักใช้ร่วมกับยาละลายเสมหะเพื่อประสิทธิภาพที่ดียิ่งขึ้น
อาการเจ็บคอแบบไหนที่ควรรีบไปพบแพทย์
อาการเจ็บคอไอ ส่วนใหญ่มักดีขึ้นเองภายในไม่กี่วัน แต่ในบางกรณีอาจเป็นสัญญาณของภาวะรุนแรงที่ต้องได้รับการตรวจจากแพทย์ หากมีอาการต่อไปนี้ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
1. มีไข้สูงเกิน 38.5 องศาเซลเซียส
หากมีอาการไข้สูงร่วมกับอาการเจ็บคอไอ อาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อที่รุนแรง เช่น คออักเสบจากแบคทีเรีย หรือโรคอื่นๆ ที่ต้องได้รับยาปฏิชีวนะ
2. เสียงแหบเรื้อรังนานเกิน 2 สัปดาห์
อาการเสียงแหบที่ไม่ดีขึ้น อาจบ่งบอกถึงปัญหาเกี่ยวกับกล่องเสียง เช่น การติดเชื้อเรื้อรัง หรือภาวะอื่นๆ เช่น กรดไหลย้อน หรือเนื้องอกที่กล่องเสียง
3. เจ็บคอมากจนกลืนอาหารลำบาก
หากเจ็บคอรุนแรงจนไม่สามารถกลืนน้ำหรืออาหารได้ อาจเกิดจากการติดเชื้อที่ลุกลาม หรือภาวะบวมในลำคอที่อาจเป็นอันตราย
4. มีเสมหะหรือไอเป็นเลือด
หากพบเลือดปนในเสมหะ อาจเกิดจากการติดเชื้อที่รุนแรง เช่น วัณโรค โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง หรือภาวะที่เกี่ยวข้องกับปอด
5. รู้สึกหายใจติดขัด แน่นหน้าอก
อาการหายใจติดขัด อาจเกิดจากการบวมของทางเดินหายใจ หรือภาวะรุนแรง เช่น หลอดลมตีบ ภูมิแพ้รุนแรง หรือการติดเชื้อที่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ
การรักษาอาการเจ็บคอ มีอะไรบ้าง
- ใช้ยาแก้เจ็บคอ หรือยาละลายเสมหะ ตามอาการที่เป็น ยาอมบรรเทาอาการระคายเคืองคอ หรือยาที่ช่วยลดความเหนียวของเสมหะในคอ ที่มีส่วนผสมคาร์โบซิสเทอีน (Carbocisteine) 500 มก
- พักผ่อนให้เพียงพอ การพักผ่อนช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวเร็วขึ้น โดยเฉพาะหากเจ็บคอจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย
- ดื่มน้ำอุ่นและหลีกเลี่ยงอากาศแห้ง เพื่อลดการระคายเคืองในลำคอ
- กลั้วคอด้วยน้ำเกลือ ช่วยลดการอักเสบและฆ่าเชื้อ บรรเทาอาการระคายเคือง