ชีวิตดีดี GED Good Life

นายแพทย์ยงยุทธ หวังรุ่งทรัพย์
สมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย

ท่านทราบไหม ทุกวันนี้ชีวิตของผู้คนส่วนใหญ่ในเมืองต้องตื่นแต่เช้าด้วยความเร่งรีบ เพื่อฟันฝ่าปัญหารถติดในช่วงเช้าก่อนไปทำงาน บางท่านอาจไม่ได้รับประทานอาหารเช้า บ้างก็ต้องรับประทานอาหารเช้าในรถ อีกทั้งยังมีคนไม่น้อยที่ต้องรับประทานอาหารเช้าอย่างรีบเร่งก่อนเข้าทำงาน หลังจากนั้น ก็ตรากตรำทำงานหนักตลอดทั้งวันจนถึงเย็น เมื่อเลิกงานก็ต้องรีบเร่งเดินทางกลับบ้าน กว่าจะถึงบ้านก็ค่ำทำให้รับประทานอาหารเย็นดึกเกิน เมื่อทานเสร็จก็ต้องรีบนอนหลับพักผ่อน เพื่อจะได้ตื่นเช้าในวันรุ่งขึ้นต่อสู้กับวิถีชีวิตในเมืองเช่นนี้อีก เป็นวัฏจักรของวิถีชีวิตสังคมคนเมืองที่เร่งรีบ จนดูกลายเป็นเรื่องปกติ

วิถีชีวิตสังคมคนเมืองเช่นนี้ อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคหลายอย่างตามมาโดยไม่รู้ตัว โรคหนึ่งที่พบเห็นกันมากในปัจจุบันคือ โรคกรดไหลย้อน หรือ ที่เรียกกันว่า โรค GERD

ด้วยวิถีชีวิตที่รีบเร่ง ส่งผลให้รับประทานอาหารไม่ตรงตามเวลา การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูงตอนค่ำแล้วเข้านอนเลย โดยไม่มีช่วงเวลาที่จะให้อาหารที่ผ่านการย่อยในกระเพาะอาหารได้ไหลผ่านไปสู่ลำไส้เล็ก (ปกติใช้เวลา 2-4 ชั่วโมง) เป็นผลให้ยังคงมีอาหารคั่งค้างอยู่ในกระเพาะอาหารค่อนข้างมาก เมื่อเข้านอนทันที ความดันภายในกระเพาะอาหารยังคงสูงกว่าในหลอดอาหาร ประกอบกับหูรูดหลอดอาหารส่วนปลายที่อยู่ระหว่างหลอดอาหารกับกระเพาะอาหารทำงานไม่ปกติ เป็นผลให้อาหารเย็นที่ยังคงคั่งค้างอยู่ในกระเพาะอาหารไหลย้อนกลับไปที่หลอดอาหาร ทำให้เกิดอาการของกรดไหลย้อนได้ ซึ่งมีภาษาทางการแพทย์เรียกว่า Gastro-Esophageal Reflux Disease หรือ GERD นั่นเอง

สาเหตุหลักของโรคกรดไหลย้อน หรือ GERD มักเกิดจากหูรูดส่วนปลายของหลอดอาหารซึ่งต่อกับกระเพาะอาหารทำงานผิดปกติ จนทำให้กรด และ น้ำย่อยในกระเพาะอาหารไหลย้อนกลับไปที่หลอดอาหาร ปกติแล้ว หูรูดส่วนปลายของหลอดอาหารจะทำหน้าที่เปิดเพื่อให้อาหารจากหลอดอาหารไหลเข้าไปสู่กระเพาะอาหาร แล้วปิดไม่ให้อาหาร และ น้ำย่อยจากกระเพาะอาหารไหลย้อนกลับมาที่หลอดอาหาร แต่ผู้ป่วยโรคนี้ หูรูดของหลอดอาหารส่วนนี้จะทำงานผิดปกติ โดยเฉพาะช่วงหลังรับประทานอาหารเสร็จใหม่ๆ หากรับประทานอาหารอิ่มเกินไป อาจมีปริมาณกรด และ น้ำย่อยไหลย้อนขึ้นมาในหลอดอาหารมากขึ้นหรือบ่อยขึ้นมากกว่าคนปกติ นอกจากนี้ หลอดอาหารอาจมีความไวต่อกรดมากขึ้น แม้ว่าจะมีปริมาณกรดที่ไหลย้อนขึ้นมาไม่มากก็ตาม

อาการทั่วไปของโรคกรดไหลย้อน หรือ GERD คือ รู้สึกจุกเสียด แน่นท้องบริเวณลิ้นปี่ หรือปวดแสบปวดร้อนบริเวณลิ้นปี่ มักเกิดหลังรับประทานอาหารเสร็จใหม่ๆ อาจรู้สึกเปรี้ยว หรือ ขมในปาก และ คอ บางทีอาจพบเศษอาหารย้อนขึ้นมาในปาก เมื่อตื่นขึ้นมาตอนเช้า อาจรู้สึกปากขม หรือ เปรี้ยวในปาก และ คอ เนื่องจากมีน้ำย่อยหรือเศษอาหารไหลย้อนมา บางท่านอาจกลืนติดขัด มีกลิ่นปาก เสียงแหบ หรือ ไอเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุจนคิดว่าเป็นโรคหืด แต่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาตามปกติ

หากท่านพบว่า ท่านมีอาการเหล่านี้ตามที่กล่าวมา ควรรีบพบปรึกษาแพทย์ทันที เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย พร้อมรับการรักษาอย่างถูกต้องต่อไป

อย่าลืม การรักษาแต่เนิ่นๆ ย่อมมีผลต่อการรักษา และไม่นำไปสู่ผลที่อาจเป็นอันตรายต่อไป..ในภายหลัง