นพ. อุดมรัช โกวิททวิพัฒน์
ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคระบบทางเดินอาหารและตับ รพ.พญาไท นวมินทร์
ต้องบอกเลยว่า อาหารรสเผ็ด หรือรสชาติเผ็ดร้อน เป็นที่ชื่นชอบของใครหลาย ๆ คน บางครั้งตอนทานอาจอร่อยปาก แต่เมื่ออาหารเคลื่อนสู่กระเพาะอาหาร หรือลำไส้ กลับกลายทำให้เกิดอาการไม่สบายท้อง ปวดท้อง ท้องเสียได้ บางครั้งมีอาการรุนแรง ถึงกับคลื่นไส้ และอาเจียนออกมาได้
ทำไมพริกถึงทำให้เกิดปัญหา?
พริกมีสาร “แคปไซซิน” ที่ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อบุกระเพาะอาหารและลำไส้ นอกจากนี้ยังกระตุ้นระบบทางเดินอาหาร ซึ่งอาจนำไปสู่อาการท้องเสียได้ หากทานเผ็ดมากเกินไปอาจส่งผลให้เกิดโรคกระเพาะอาหารหรือปัญหาอื่น ๆ ตามมา
สาเหตุของโรคกระเพาะไม่ได้มีแค่พริก
โรคกระเพาะอาหารมีสาเหตุได้หลายอย่าง เช่น ยาบางชนิด การติดเชื้อแบคทีเรีย หรือแม้แต่ความเครียด การรักษาจึงต้องมุ่งเน้นที่สาเหตุ พร้อมปรับพฤติกรรมการกินและจัดการความเครียดควบคู่กันไป แต่อย่างไรก็ตาม สาเหตุของโรคกระเพาะอาหาร ยังมีสาเหตุอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ยาที่ระคายเคืองต่อเยื่อบุกระเพาะอาหาร ยาแก้ปวดบางชนิด (NSAIDs) การติดเชื้อแบคทีเรีย H.pylori ที่กระเพาะอาหาร หรือปัจจัยกระตุ้นด้านจิตใจและอารมณ์ เป็นต้น
ทานเผ็ดอย่างไรให้ปลอดภัย
- ค่อย ๆ เพิ่มระดับความเผ็ด: เริ่มจากระดับที่ทานได้สบาย แล้วค่อยๆ เพิ่มปริมาณพริกทีละน้อย
- สังเกตอาการ: หากมีอาการปวดท้อง ท้องเสีย หรือไม่สบายท้อง ควรลดระดับความเผ็ดลง
- ดื่มน้ำตามมาก ๆ: น้ำช่วยลดการระคายเคืองและช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น
- ทานอาหารอื่น ๆ ร่วมด้วย: อย่าทานเผ็ดเพียงอย่างเดียว ควรทานคู่กับอาหารอื่นๆ เพื่อลดผลกระทบต่อกระเพาะอาหาร
ข้อดีของการทานเผ็ด (ในปริมาณที่เหมาะสม)
- เจริญอาหาร: ความเผ็ดช่วยกระตุ้นความอยากอาหาร
- ลดความเครียด: บางคนรู้สึกผ่อนคลายเมื่อได้ทานเผ็ด
- กระตุ้นระบบเผาผลาญ: ช่วยเพิ่มการเผาผลาญพลังงานในร่างกาย
ดังนั้นการรักษาโรคกระเพาะอาหารให้ได้ผลที่ดี ควรรักษาสาเหตุที่ทำให้เกิดโรค ไปพร้อม ๆ กัน ร่วมกับการปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหารให้เหมาะสม และควบคุมปัจจัยกระตุ้นด้านจิตใจและอารมณ์ร่วมด้วย
สุดท้าย การรับประทานอาหารรสเผ็ดอย่างพอดี กล่าวคือ ค่อย ๆ ทานอาหารรสเผ็ดเพิ่มขึ้นทีล่ะน้อย จนสามารถทานอาหารรสเผ็ดได้ จะช่วยให้เจริญอาหาร และสามารถรับประทานอาหารได้มากขึ้น อีกทั้ง บางครั้งสามารถลดความเครียดลงได้ ตลอดจนยังช่วยกระตุ้นระบบเผาผลาญอาหารในร่างกาย ให้ทำงานได้ดีขึ้นอีกด้วย
