ต่อมทอนซิลอักเสบ รุมเร้า เจ็บคอทรมานมาก ทำยังไงอาการจะดีขึ้น?

27 มิ.ย. 24

ต่อมทอนซิลอักเสบ

ใครไม่เคยเป็นคงไม่เข้าใจว่า ต่อมทอนซิลอักเสบ มันทรมานขนาดไหน จะรักษาทอนซิลอักเสบได้อย่างไร ให้อาการดีขึ้นหายเจ็บคอ GedGoodLife มีคำตอบมาฝากค่ะ…

ทำความรู้จักกับ ต่อมทอนซิล

ต่อมทอนซิล (Tonsils) จัดอยู่ในกลุ่มของเนื้อเยื่อประเภทต่อมน้ำเหลือง มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย ภายในต่อมจะมีเม็ดเลือดขาวหลายชนิด บางชนิดสามารถดักจับเชื้อโรคด้วยตัวของมันเองได้โดยตรง และบางชนิดต้องเสริมภูมิคุ้นกันก่อนจึงส่งออกไปกำจัดเชื้อโรคอีกที ต่อมทอนซิลสามารถพบได้หลายตำแหน่ง เช่น ด้านข้างของปาก โคนลิ้น และช่องหลังโพรงจมูก

– หน้าที่หลักของต่อมทอนซิล คือ การจับ และ ทำลายเชื้อโรค ที่เข้าสู่ร่างกายทางทางเดินอาหาร
– หน้าที่รองของต่อมทอนซิล คือ สร้างภูมิคุ้มกัน

ต่อมทอนซิลอักเสบ คืออะไร?

ต่อมทอนซิลอักเสบ (Tonsillitis) เป็นภาวะการอักเสบของต่อมทอนซิลในลำคอ หรือบริเวณเนื้อเยื่อในลำคอหลังช่องปากเข้าไป มักเกิดจากการติดเชื้อไวรัส เมื่อมีอาการไข้หวัด โดยจะมีอาการเจ็บคอ ทำให้กลืนอะไรลำบาก แต่บางครั้งหากมีอาการเจ็บคอมาก อาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียทำให้คอเป็นหนอง และเกิดอาการทอนซิลอักเสบ ส่วนใหญ่ทอนซิลอักเสบมักเกิดกับเด็ก ๆ มากกว่าผู้ใหญ่

สาเหตุของ ต่อมทอนซิลอักเสบ

ส่วนใหญ่ประมาณ 70-80% เกิดจากเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ รวมทั้งเชื้อไวรัสอื่น ๆ อีกหลายชนิด มีบางส่วนประมาณ 15-20% เกิดจากเชื้อแบคทีเรียซึ่งมีอยู่ด้วยกันหลายชนิด และอีกประมาณ 5% เกิดจากการติดเชื้อรา ซึ่งมักพบในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต้านทานโรคต่ำ เช่น ผู้ติดเชื้อเอชไอวี (HIV)

ต่อมทอนซิลอักเสบ มีอาการอย่างไร?

อาการต่อมทอนซิลอักเสบเกิดได้ทั้งจากเชื้อไวรัส และเชื้อแบคทีเรีย ที่ทำให้คออักเสบเป็นหนอง อาการเจ็บคอ เป็นอาการที่ต้องเจอเมื่อเป็นทอนซิลอักเสบ เพราะทอนซิลอักเสบเกิดขึ้นภายในลำคอ ซึ่งหากเกิดจากเชื้อไวรัส อาจมีอาการเป็นหวัด น้ำมูกใส ไอ จาม เสียงแหบ มีไข้ ปวดหัวด้วย

ส่วนอาการต่อมทอนซิลอักเสบเป็นหนอง นอกจากอาการเจ็บคอแล้ว จะมีอาการไข้สูง หนาวสั่น ปวดหัว ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร เจ็บคอมากจนกลืนน้ำลาย หรืออาหารลำบาก บางคนอาจจะปวดท้อง อาเจียนร่วมด้วย

ต่อมทอนซิลอักเสบ

วัยไหนเสี่ยงเป็นทอนซิลอักเสบ มากที่สุด?

ทอนซิลอักเสบ พบได้บ่อย และสามารถเกิดได้กับทุกช่วงวัย แต่มักพบในเด็กมากกว่าผู้ใหญ่ โดยเฉพาะในเด็กอายุก่อน 10 ปี เพราะหลัง 10 ปี ไปแล้วต่อมทอนซิลจะทำงานน้อยลง หรือไม่ทำงานเลย แต่ในผู้ใหญ่อายุน้อยกว่า 20 ปี ก็ยังเป็นโรคต่อมทอนซิลอักเสบได้ ส่วนใหญ่มักจะไม่พบทอนซิลอักเสบในวัยกลางคนไปแล้ว

ทำยังไงให้อาการทอนซิลอักเสบ ดีขึ้น?

• ให้ยาตามอาการ เมื่อไปหาหมอ หมอมักจะรักษาโดยให้ยาตามอาการที่ป่วย เช่น ยาแก้เจ็บคอ ยาลดน้ำมูก หรือยาแก้อักเสบ

• เลือกกินอาหารอ่อน ๆ เมื่อมีอาการเจ็บคอ กลืนอะไรลำบาก ควรเลือกกินอาหารอ่อน ๆ เช่น โจ๊ก, ข้าวต้ม, ซุป เป็นต้น เพื่อไม่ให้บริเวณลำคอต้องทำงานหนัก ลดอาการเจ็บคอ

• พยายามกลั้วคอทำความสะอาด โดยเฉพาะหลังมื้ออาหารควรทำความสะอาดกลั้วคอด้วยน้ำเกลืออุ่น ๆ หรือน้ำยาบ้วนปากอ่อน ๆ ไม่มีแอลกอฮอล์ หรือน้ำเปล่าก็ได้ อย่าให้เศษอาหารตกค้างบริเวณลำคอ ช่องปาก ซึ่งจะทำให้ต่อมทอนซิลอักเสบไม่หาย

• ตัดต่อมทอนซิลทิ้งรักษาทอนซิลอักเสบ เป็นการรักษาที่หมอจะพิจารณาหากมีอาการต่อมทอนซิลอักเสบบ่อย ๆ ซึ่งส่งผลกระทบกับชีวิตมาก หมอก็อาจแนะนำให้ตัดทิ้งเลย เพราะการตัดต่อมทอนซิลทิ้งไม่อันตราย และไม่มีผลเสียอะไร

ทอนซิลอักเสบให้กิน 3 สิ่งนี้!

1. น้ำเย็น น้ำแข็ง สำคัญ! ใครที่เคยผ่านการผ่าตัดต่อมทอนซิลอักเสบมาแล้วจะทราบดีว่า คุณหมอจะให้ทานน้ำเย็น น้ำแข็ง หรือไอศกรีม ทันทีหลังผ่าตัด จะช่วยให้อาการดีขึ้นได้อย่างเห็นได้ชัด

ส่วนน้ำร้อน ยิ่งดื่มยิ่งทำให้ต่อมทอนซิลอักเสบมากขึ้น แต่ถ้าไอเสมหะเยอะ ควรดื่มชา หรือ น้ำอุ่น ๆ ใส่น้ำผึ้งและมะนาวเข้าไป จะช่วยได้ดีทีเดียว

2. เน้นอาหารที่มีสาร ฟลาโวนอยด์ สูง ๆ เพราะ ฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) มีฤทธิ์ช่วยลดการอักเสบในร่างกายได้ เช่น ดาร์กชอคโกแลต ส้ม ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ ชาเขียว ชาดำ ผักสมุนไพรต่าง ๆ เช่น กระเทียม สะระแหน่ แต่ก็ควรระวังเรื่องอาการแพ้ในอาหารนั้น ๆ ด้วย

3. ฟ้าทะลายโจร ในประเทศไทยได้บรรจุฟ้าทะลายโจรอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ในหมวดหมู่ยารักษากลุ่มอาการของระบบทางเดินอาหาร และระบบทางเดินหายใจ ด้วยสรรพคุณช่วยระงับอาการอักเสบ และต้านการติดเชื้อนั่นเอง โดยสามารถหาซื้อฟ้าทะลายโจรแบบพร้อมทานได้ตามร้านสะดวกซื้อทั่วไป

อ้างอิงบทความบางส่วนจาก : คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล